आज NDRF स्थापना दिन: पंतप्रधान नरेंद्र मोदींची “X” वरून NDRF ला मानवंदना !

भारतातील आपत्ती व्यवस्थापनाला एक नवे परिमाण देणाऱ्या राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद दलाचा (NDRF) स्थापना दिन दरवर्षी १९ जानेवारी रोजी साजरा केला जातो. २००६ साली आपत्ती व्यवस्थापन अधिनियमाअंतर्गत स्थापन झालेल्या या दलाने देशातील आपत्ती व्यवस्थापनात खूपच महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे.

NDRF: उद्दिष्टे आणि जबाबदाऱ्या

एन. डी. आर. एफ. चा मुख्य उद्देश म्हणजे देशात उद्भवणाऱ्या नैसर्गिक, मानवनिर्मित आणि इतर प्रकारच्या आपत्तींच्या वेळी जलद प्रतिसाद देणे आणि जीव व मालमत्तेचे रक्षण करणे हा आहे. हे दल विशेषतः भूकंप, पूर, चक्रीवादळ, वनाग्नि, इमारत कोसळणे, रासायनिक, जैविक आणि अणुसुरक्षेसंदर्भातील आपत्तींमध्ये मदतीसाठी प्रसिद्ध आहे.

NDRF ची आंतरराष्ट्रीय स्तरावर ओळख

एन. डी. आर. एफ. ने केवळ भारतातच नव्हे तर आंतरराष्ट्रीय पातळीवरही आपत्ती व्यवस्थापनातील उत्कृष्टता सिध्द केली आहे. नेपाळमधील भूकंप, श्रीलंकेतील चक्रीवादळ आणि जपानमधील त्सुनामी यासारख्या अनेक जागतिक आपत्तींच्या वेळी एन. डी. आर. एफ. ने आपल्या कार्यक्षमता आणि कौशल्याची छाप पाडली आहे.

स्थापना दिनाचे महत्त्व

स्थापना दिन हा केवळ उत्सव नसून, एन. डी. आर. एफ. च्या योगदानाची आठवण करून देणारा दिवस आहे. या दिवशी दलाच्या कर्तृत्वाचा गौरव केला जातो, तसेच येणाऱ्या आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी नवनवीन तंत्रज्ञान, प्रशिक्षण आणि धोरणांचा अवलंब करण्याचा संकल्प केला जातो.

यशोगाथा आणि सन्मान

एन. डी. आर. एफ. ने अनेक कठीण परिस्थितीत उल्लेखनीय कार्य करून लाखो लोकांचे प्राण वाचवले आहेत. त्यांचे धाडस, तत्परता आणि कुशलता यामुळे त्यांना देशवासीयांच्या मनात विशेष स्थान मिळाले आहे.

NDRF चे धाडसी कार्य: 2007 ते 2023 मधील आपत्ती व्यवस्थापनातील यशोगाथा

2007 या वर्षात आलेल्या देशातील आपत्ती आणि एन डी आर एफ ची कामगिरी

• भवनगर, गुजरात पूर (3–5 जुलै): 291 लोकांना वाचवले; 3,750 अन्न पॅकेट्स वितरित.
• राजकोट, गुजरात पूर (3–5 जुलै): 291 लोकांना वाचवले; 3,750 अन्न पॅकेट्स वितरित.

2008 या वर्षात आलेल्या देशातील आपत्ती आणि एन डी आर एफ ची कामगिरी

• इमारत कोसळणे (हॉटेल शकुंत, अहमदाबाद): 3–5 फेब्रुवारीला 10 लोकांना वाचवले, 6 मृतदेह बाहेर काढले.
• लखीमपूर, आसाम पूर (14 जून – 20 जुलै): 2,500 नागरिकांना वाचवले.
• धेमाजी, आसाम पूर (16 जून – 31 जुलै): 600 लोकांना वाचवले.
• लखीमपूर, आसाम पूर (21 जुलै – 4 ऑगस्ट): 2,000 लोकांचे स्थलांतर केले.
• कोसी खड्डा, बिहार (20 ऑगस्ट): 1,05,000 पेक्षा जास्त लोकांना वाचवले, ज्यामध्ये महिला, मुले आणि ज्येष्ठ नागरिकांचा समावेश होता; औषधे व पाण्याच्या बाटल्या वितरित.
• लखीमपूर, आसाम पूर (31 ऑगस्ट – 9 सप्टेंबर): 750 लोकांना वाचवले.
• पुरी, कटक, केंद्रपारा आणि जगतसिंगपूर, ओडिशा पूर (सप्टेंबर): 1,000 पेक्षा जास्त लोकांना वाचवले.
• कामरूप, आसाम पूर (28 सप्टेंबर): 350 लोकांना वाचवले.
• तिरुवारूर, तामिळनाडू पूर (26–30 नोव्हेंबर): 773 लोकांना वाचवले.
• चेन्नई, तामिळनाडू पूर (26 नोव्हेंबर – 2 डिसेंबर): 1,550 लोकांना वाचवले.

2009 या वर्षात आलेल्या देशातील आपत्ती आणि एन डी आर एफ ची कामगिरी

• चक्रीवादळ आयला, उत्तर व दक्षिण २४ परगणा, पश्चिम बंगाल (25 मे – 10 जून): 2,000 लोकांना वाचवले; 30,000 पीडितांना औषधवाटप आणि 16,000 बेघरांना अन्न पॅकेट्स दिले.
• बारपेटा, आसाम पूर (27 मे): 300 लोकांना वाचवले.
• जुनागढ व पोरबंदर, गुजरात पूर (16–29 जुलै): 2,225 लोकांना वाचवले.
• कासारगोड, कन्नूर व एर्नाकुलम, केरळ पूर (17–24 जुलै): 180 लोकांना वाचवले.
• सितामढी, बिहार (बागमती खड्डा) पूर (2–9 ऑगस्ट): 1,034 लोकांना वाचवले; 831 पीडितांना औषधे वितरित.
• हावडा व हुगळी, पश्चिम बंगाल पूर (8–14 सप्टेंबर): 675 लोकांना वाचवले.
• आंध्र प्रदेश व कर्नाटक पूर (ऑक्टोबर): 10,659 लोकांना वाचवले.

2020: या वर्षात आलेल्या देशातील आपत्ती आणि एन डी आर एफ ची कामगिरी

• आंध्र प्रदेश, विशाखापट्टणममध्ये गॅस गळतीची घटना (7 मे).
• पश्चिम बंगालमधील चक्रीवादळ अम्फानचे व्यवस्थापन.

2021: या वर्षात आलेल्या देशातील आपत्ती आणि एन डी आर एफ ची कामगिरी

• उत्तराखंडमधील हिमनदी विस्फोट पूर (7 फेब्रुवारी).
• ओडिशा व पश्चिम बंगालमधील चक्रीवादळ यासचे बचावकार्य.

2023: या वर्षात आलेल्या देशातील आपत्ती आणि एन डी आर एफ ची कामगिरी

• आसाममध्ये पूर व्यवस्थापनासाठी बचाव कार्य; अडकलेल्या लोकांचे स्थलांतर व आवश्यक साहित्य वितरण.
• ओडिशामधील चक्रीवादळात प्राणहानी टाळण्यासाठी आगाऊ स्थलांतर व मदतकार्य.
• हिमाचल प्रदेशातील भूकंपानंतर शोध व बचाव कार्य.
• गुजरात, भरुचच्या निकोरा गावात 105 लोकांचे जीव वाचवून सुरक्षित स्थळी हलवले; कठीण परिस्थितीत प्रशासनासह कार्य.

NDRF ने आपत्ती व्यवस्थापनात आपली कार्यक्षमता सिद्ध करत देशवासीयांचा विश्वास संपादन केला आहे.

स्थापना दिनानिमित्त पंतप्रधान नरेंद्र मोदींची “X” वरून मानवंदना !

या दिवशी संपूर्ण देश एन. डी. आर. एफ. च्या जवानांना सलाम करतो. संकटाच्या वेळी त्यांची नि:स्वार्थ सेवा आणि योगदान प्रेरणादायी आहे. प्रत्येक नागरिकाने आपत्ती व्यवस्थापनाबाबत जागरूक होणे आणि एन. डी. आर. एफ. च्या प्रयत्नांना पाठिंबा देणे ही काळाची गरज आहे. अशातच देशाचे पंत्र्प्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी समाजमध्यम साईट “X” च्या माध्यमातून पोस्ट लिहून एन. डी. आर. एफ. ला मानवंदना दिली आहे त्यांनी लिहिले कि “राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद दलाच्या (एन. डी. आर. एफ. ) स्थापना दिनाच्या या विशेष प्रसंगी, आपत्तीच्या कठीण काळात ढाल बनणाऱ्या या धाडसी, समर्पित आणि नि:स्वार्थी कर्मचाऱ्यांना मानाचा मुजरा. आपत्तीवेळी जीव वाचवण्यासाठी, तत्काळ प्रतिसाद देण्यासाठी आणि आपत्कालीन परिस्थितीत सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी त्यांनी दाखवलेली निष्ठा खरोखरच प्रशंसनीय आहे. एन. डी. आर. एफ. ने आपत्ती प्रतिसाद आणि व्यवस्थापनामध्ये जागतिक स्तरावर उत्कृष्टता स्थापित केली आहे.” अशा शब्दात मोदींनी एन. डी. आर. एफ. च्या स्थापना दिनानिमित्त सोशल साईट “x” च्या माध्यमातून मानवंदना

उपसंहार

राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद दलाचा स्थापना दिन आपत्ती व्यवस्थापनातील त्यांच्या अद्वितीय कार्याची ओळख करून देतो. आपण सर्वांनी एकत्रितपणे एन. डी. आर. एफ. च्या या प्रेरणादायी सेवेला बळ देऊन देश सुरक्षित आणि मजबूत करण्यासाठी प्रयत्न करायला हवेत.

एन. डी. आर. एफ. ची अधिकृत वेबसाईट – https://www.ndrf.gov.in/

FAQ :

Q. Full Form of NDRF

Ans. Full Form of NDRF is National Disaster Response Force (राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद दल)

Q.   What is NDRF Helpline Number ?

Ans.   NDRF Helpline Number is +91-9711077372 

Q. Full Form of NDRF in Hindi

Ans. Full Form of NDRF in Hindi is “राष्ट्रीय आपदा प्रतिक्रिया बल“

Q. Official Website of NDRF

Ans. https://www.ndrf.gov.in/ हि एन. डी. आर. एफ. ची अधिकृत वेबसाईट आहे.

आमच्या अन्य ब्लॉग पोस्ट :

प्रयागराज येथे Mahakumbh महाकुंभ मेळ्यात आग: १८ तंबू जळून खाक, पंतप्रधानांनी योगी आदित्यनाथ यांना केली विचारपूस.